JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình đóng vai trò rất quan trọng trong việc vận hành các trang web hiện nay. Vậy bạn đã biết cách viết chương trình JS như thế nào chưa chưa? Để tìm hiểu chi tiết câu trả lời, mọi người hãy đọc nội dung bài viết sau đây nhé.
JavaScript là gì?
JavaScript là ngôn ngữ lập trình khá phổ biến hiện nay, nó được dùng để tạo ra các trang web tương tác. Chúng sẽ tích hợp và nhúng vào HTML giúp website sống động hơn. Nó cũng đóng vai trò tương tự như một phần của trang web và cho phép Client-Side Script từ phía máy chủ cũng như người dùng nhằm tạo ra các website động.
Lịch sử ra đời và phát triển của JavaScript
JavaScript được phát triển lần đầu với tên Mocha tại hãng truyền thông Netscape bởi Brendan Eich. Sau đó nó được đổi tên thành LiveScript và đến cuối cùng là JS sử dụng đến ngày nay.
- Trong đó, phiên bản phát hành đầu tiên của của JavaScript là ECMAScript 2 năm được phát hành năm 1998 và ECMAScript 3 được ra mắt năm 1999. Chúng được hoạt động mạnh mẽ trên tất cả các trình duyệt và đa dạng thiết bị khác nhau.
- Năm 2016, JavaScript được đánh giá là một ngôn ngữ lập trình riêng đạt kỷ lục đến 92% website. Đồng thời, nó cũng trở thành công cụ độc lập trong quá trình lập trình web của các lập trình viên. Bạn sẽ dễ dàng nhận thấy điều này khi sử dụng internet để truy cập vào website và thấy các hiệu ứng như menu sổ xuống, slide ảnh chuyển động.
Những thuật ngữ liên quan tới JavaScript
Để tìm hiểu chi tiết hơn về ngôn ngữ lập trình này, bạn đọc có thể khám phá những khái niệm liên quan tới JS. Cụ thể:
JavaScript Framework
JS Framework là thuật ngữ dùng để chỉ thư viện được xây dựng dựa vào ngôn ngữ lập trình JS. Trong đó, mỗi framework sẽ được tạo ra nhằm phục vụ cho các lĩnh vực khác nhau. Hiện nay có rất nhiều JavaScript Framework thông dụng mà bạn có thể tham khảo như:
- Reactjs: Thư viện dùng cho ứng dụng trên điện thoại.
- Node.js: Thuật ngữ này dùng để xây dựng và phát triển realtime từ phía máy chủ.
- Angular: Thư viện này dùng để xây dựng ứng dụng Single Page….
Client-side JavaScript
Client-side JavaScript được biết đến là một form khá phổ biến hiện nay. Điều này cho thấy một trang web không cần một HTML tĩnh, tuy nhiên chúng cần các chương trình mang khả năng tương tác với người dùng. Hoặc nó có thể điều khiển trình duyệt và tạo ra các nội dung HTML động.
Cách thức hoạt động của JavaScript trên các trang web
Thông thường, JS sẽ được người dùng nhúng trực tiếp vào một website hoặc tham chiếu qua .JavaScript. hay file .js. Đây là một ngôn ngữ đến từ phía Client nên Script sẽ được tải về máy client khi truy cập. Tại đây, nó sẽ được hệ thống xử lý. Điều này giúp bạn không cần phải download chúng về máy server và mất công chờ cho nó xử lý rồi mới phản hồi kết quả nhận được đến client.
JavaScript dùng làm gì?
Sau khi tìm hiểu JavaScript là gì chúng ta cũng cần biết nó dùng để làm gì. Bởi điều này sẽ giúp bạn nắm được mục đích hoạt động của ngôn ngữ đặc biệt này và dễ dàng sử dụng chúng hơn trong công việc của mình.
- JS được sử dụng để tìm một phần từ của HTML với id =”demo” và thay thế nội dung từ Internal HTML sang “Hello JavaScript”.
- JS còn có thể được dùng để thay đổi thuộc tính của HTML.
- Lập trình viên có thể dùng JS để thay đổi kiểu HTML.
- Một hoạt động khác của JS là dùng để ẩn các phần tử HTML
- Điểm đặc biệt của JS là có thể hiển thị các yếu tố HTML ẩn.
Ưu, nhược điểm của JavaScript
Nếu bạn muốn khám phá rõ hơn về mặt lợi ích của hạn chế của JavaScript là gì thì hãy xem đánh giá khách quan và chân thực nhất như sau:
Ưu điểm của JavaScript
Những ưu điểm của JS được xem là vượt trội hơn so với những đối thủ cùng lĩnh vực trong các trường hợp sau:
- Chương trình của JS dễ hiểu và học đơn giản.
- Khi sử dụng JavaScript mọi người sẽ dễ dàng phát hiện ra các lỗi và nhanh chóng sửa sai.
- Những trình duyệt web được tạo ra từ JS sẽ dễ dàng dịch bằng HTML mà không cần một compiler.
- JS có thể được gắn bó trên các events của trang web và một số element.
- Nếu website có sử dụng JavaScript sẽ giúp chúng dễ dàng tương tác và tăng trải nghiệm người dùng khi truy cập.
- Người dùng có thể tận dụng JS để kiểm tra các input thay vì truy xuất database.
- Giao diện của JS khá phong phú gồm các thành phần như Slider, Drag and Drop giúp cung cấp một Rich Interface.
Nhược điểm của JavaScript
Ngoài những ưu điểm nổi bật kể trên JavaScript cũng có những nhược điểm riêng khó thể tránh khỏi như mọi ngôn ngữ lập trình khác như.
- Chương trình JS dễ bị bị tấn công và khai thác từ các hacker chuyên nghiệp.
- Chúng có thể được dùng trong mục đích thực thi mã độc trên máy tính của người sử dụng.
- JS code snippet lớn.
- Mỗi thiết bị khác nhau có thể thực hiện JavaScript riêng biệt nên không có sự đồng nhất.
- Tính bảo mật của client-side JS khá cao nên không cho phép người dùng đọc và ghi các file.
- Ngôn ngữ lập trình này không hỗ trợ khi sử dụng trong kết nối Internet.
- JS không không có khả năng đa xử lý hoặc đa luồng.
Hướng dẫn viết chương trình JavaScript đơn giản nhất
Nếu bạn là một lập trình viên chuyên nghiệp thì việc viết chương trình JavaScript tương đối dễ dàng. Tuy nhiên, những thành viên mới tham gia vào lĩnh vực này sẽ cảm thấy còn khá nhiều bỡ ngỡ. Vậy nên, chúng tôi sẽ hướng dẫn mọi người cách thực hiện chi tiết qua nội dung sau đây.
Mở và đóng thẻ
Trong một chương trình của JavaScript, tất cả những đoạn mở mã JS đều sẽ được đặt ở trong cặp thẻ đóng và mở <script></script>. Đây là bước đầu tiên mà người dùng nên quan tâm và ghi nhớ khi chuẩn bị viết.
Đặt thẻ Script ở đâu?
Trong JavaScript chúng ta sẽ có 3 cách đặt thẻ Script phổ biến để người dùng lựa chọn và thực hiện như:
- Internal: Thông thường, thẻ Script sẽ được đặt phần thẻ <head> trong trong file HTML hiện có. Tuy nhiên chúng ta có thể để bất kỳ chỗ nào mình muốn. Tuy nhiên, yêu cầu bắt buộc là chúng phải chứa đầy đủ mở và đóng thủ.
- External: Bạn hãy viết các đoạn mã JavaScript ra một một file mới và ưu phần mở rộng này với đuôi .js. Sau đó chúng ta dùng thẻ Script để import file vào. Như vậy trình duyệt sẽ tự động nhận dạng và hiểu được đây là một file có chứa các mã JavaScript.
- Inline: Bạn sẽ được phép viết một cách nhanh chóng và trực tiếp các mã đoạn JS vào bên trong thẻ HTML.
Hướng dẫn các bước chi tiết viết chương trình JavaScript
Trước khi viết chương trình JavaScript chúng ta nên cài đặt phần mềm Notepad ++ hoặc các công cụ viết code khác. Sau đó lập trình viên sẽ thực hiện những bước cơ bản sau đây.
- Bước 1: Bạn tạo 1 file index.html trên một vị trí bất kỳ trong máy tính, miễn là phần mở rộng là .html. Sau đó chúng ta sẽ viết đoạn mã theo yêu cầu.
- Bước 2: Cuối cùng bạn đã có thể viết mã JavaScript sau khi click vào button có id=”clickme”.
Điểm khác nhau của ngôn ngữ lập trình khác và JavaScript
Trên thực tế có rất nhiều dân lập trình viên lựa chọn JavaScript làm ngôn ngữ lập trình chính. Bởi JS có nhiều tính linh hoạt hơn các ngôn ngữ lập trình khác. Để giúp mọi người hiểu hơn về điều này chúng tôi sẽ điểm qua những điểm khác biệt như sau:
- JavaScript: Ngôn ngữ lập trình này giúp nâng cao các tính năng tương tác trên các web. Hơn nữa Script sẽ chạy ở trên những trình duyệt của người dùng thay vì server. Đồng thời việc JS liên tục sử dụng thư viện của một bên thứ 3 với khả năng làm tăng chức năng cho web mà không cần phải code lại từ đầu.
- HTML: Đây là một ngôn ngữ lập trình khá phổ biến được sử dụng trên các trang web. Nó có khả năng xây dựng nên những khối chính trong một trang web.
- PHP: Ngôn ngữ này khác biệt với JavaScript là chạy trên máy Client. Chúng được sử dụng trong hệ quản trị nội dung, chẳng hạn như WordPress. Hơn nữa, PHP còn có khả năng đáp ứng khi sử dụng với lập trình Back-end để tạo ra những kênh truyền tải thông tin hiệu quả nhất từ database.
- CSS: Cascading Style Sheets có khả năng giúp các webmaster xác định được styles và định nghĩa được nhiều ngôn ngữ. Tuy nhiên bạn cần phải thực hiện thủ công các yếu tố HTML. Hơn nữa, chúng ta cũng cần phải lặp lại nhiều lần một thành phần mà bản thân đã sử dụng cho các vị trí khác.
Cách nhúng JavaScript lên website chi tiết nhất
Nếu bạn muốn thực hiện việc nhúng chuỗi code JavaScript lên trang web thì chỉ cần tag <script>. Chúng ta cần hiểu công việc này cụ thể theo hướng dẫn sau đây.
- Bạn sử dụng thẻ <script> bên trong mã HTML
- Chúng ta cũng có thể sử dụng file JS riêng biệt
- Bạn viết mã JavaScript ngay khi thực hiện khai báo các thẻ HTML
Để thực hiện điều này, bạn nên nhớ một nguyên tắc cơ bản là gắn JavaScript ở trong tà <header> cho website. Ngoại trừ khi người dùng muốn thực thi tại thời điểm nhất định nào đó hoặc do một vài yếu tố cụ thể của trang web.
Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hiện việc lưu code JavaScript dưới dạng một file riêng. Mỗi khi chúng ta cần sử dụng web thì hãy mở file này lên. Điều này có nghĩa là bạn có thể thêm JS vào HTML một cách trực tiếp thông qua một file độc lập khác.
Điểm danh công cụ được dùng để phát triển JavaScript
Integrated Development Environment có tên viết tắt là IDE. Đây là một môi trường được tích hợp với nhiều tiện ích và công cụ khác nhau. Integrated Development Environment được đánh giá là môi trường chuyên nghiệp dành cho những lập trình viên khi sử dụng JavaScript. Hiện tại những Integrated Development Environment được sử dụng phổ biến như sau:
- Công cụ NotePad ++.
- Công cụ Visual Studio .
- Công cụ PHP Designer.
- Công cụ Dreamweaver.
- Công cụ Sublime Text.
Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng một số các công cụ chỉnh sửa của JavaScript được đánh giá rất cao, chẳng hạn như:
- Microsoft FrontPage
- Macromedia Dreamweaver MX
- Macromedia Homesite 5
Lời kết
Bài viết trên chúng tôi đã giúp bạn đọc tìm hiểu tất cả thông tin liên quan tới JavaScript và cách viết chương trình JS đơn giản nhất. Đây là một ngôn ngữ lập trình đóng vai trò rất quan trọng trọng việc tạo ra các trang web hiện nay. Nếu bạn muốn khám phá rõ hơn về lĩnh vực này thì hãy đi sâu vào nghiên cứu hơn nữa nhé.
